De opleving van de kerstsong. Wat zijn de lekkerste, raarste en irritantste kerstliedjes van dit jaar?

2 dagen geleden 4

Hangen de augurken al in de boom? Als het aan Oos Kesbeke ligt wel, de Amsterdamse augurkenkoning groeide dit jaar uit tot media-persoonlijkheid. Zijn bijpassende kerstnummer ‘Kerst in Amsterdam’, ingezongen met zijn team, geldt erbij als ‘grapje’, maar het is een nauwelijks te negeren ‘Tulpen uit Amsterdam’-achtige inhaker van formaat. Met rijmelarij als instant pudding („Winterse nacht, licht op de gracht, kerst in Amsterdaaaam”) en tenenkrommende feestbeeld – „Met een pot augurken in de hand zingen we zij aan zij.”

Het is in de volkspop volop verheugen op ‘de mooiste tijd van het jaar’. Populaire artiesten als Mart Hoogkamer en Yves Berendse hebben ‘eindelijk’ hun eigen kersttrack. Gladde deuntjes, meezingrijm en de simpele boodschap: samen zijn is beter. Een slag in het voordeel van Berendse om de ludieke taalvondst „Zou niet willen dat ik kerst mis (omdat het zonder jou geen kerst is).”

Voor de een is het een comeback, voor de ander een lachertje en slechts een paar weten er echt originele draai aan te geven: de kerstsong. Opgewekt aanstekelijk een hitpoging voor een korte piek, aan het einde van het jaar. Vaak al opgenomen in de zomer, in speciaal gedecoreerde studio’s, kersttruien en een vlaag nepsneeuw om in de stemming te komen.

Kersthits geserveerd op een autotune-bedje van jingle bells, laat dat maar aan zangeres Cher over. Met de looks van een onsterfelijke ijskoningin brengt ze steun en liefde in barre tijden. De sexy-suikerige Kerst van popdiva Kylie Minogue: heus leuk. En de Nederpop grossiert dit jaar in duetten van verbinding tot frummelige retro: Douwe Bob zingt met Miss Montreal, Ellen ten Damme met Blanko, en Katja Schuurman die met Babette van Veen uit is op een kerstige verlenging van hun comeback.

https://www.youtube.com/watch?v=WtGWBt2UCeE&list=RDWtGWBt2UCeE&start_radio=1

De traditionele hoek

In de traditionele hoek (hee, daar is ‘Santa Claus is Coming to Town’ weer) komen platen van countrygrootheden LeAnn Rimes en Trisha Yearwood. De laatste geeft in duet met echtgenoot Garth Brooks nog een vervolg geeft aan de corny kerstromantiek op Christmas Together (2016). Oké vooruit, de gemoderniseerde, ernstig door elektronica opgetilde ‘Carol of the Bells’ van LeAnn Rimes is best pruimen.

Maar als we het legio AI-gegenereerde gladgestreken en op bekende artiesten geïnspireerde kerstnummers even flink links laten liggen… ja, zo kan zelfs Alexander Klöpping („Kerst is thuis bij jou”) een instant kersthit optuigen… Wat is dan nieuw en echt leuk, of kan zelfs ontroeren? De kunst is, wie maakt nu echt eens iets anders?

De Canadese pianist Chilly Gonzales vormt met Pulps Jarvis Cocker een onverwachte kerstcombinatie in mooie soberheid: ‘Xmas Kiss’. Ook het fijne opzwepende rockkerstlied van Roos Rebergen (Roosbeef) en Lars Kroon piept er bovenuit. Het is even scherp als teder en licht absurd, en vaagt alles wat soft is aan Kerst weg. „Je doet altijd zo moeilijk over de Kerst/De Zoon van God is voor jou en mij opgestaan/ Trek iets leuks aan in hemelsnaam Sluit je ogen, knijp je neus dicht.”
Tevens steviger, maar geforceerde pogingen komen van Fall Out Boy en Good Charlotte. Ook mooi: de nostalgische kerstindiefolk van de Noorse King Hüsky (‘December 95’).

Maar het kan veel zwoeler in koele nachten. Zie de sokken, de lederen fauteuil en de mahoniehouten schoorsteenmantel op de albumhoes van de Amerikaanse soulzanger Eric Benét eens. Niet alleen is The Co-Star (2025) zijn eerste plaat in bijna tien jaar vol duetten, maar dus ook, in traditionele Nat King Cole-stijl – rust, elegantie, warmte – een kerstalbum. Simpel, It’s Christmas. ,,Merry christmas babe!”, zingt hij. En hoor zijn versie van ‘My Favorite Things’ eens in klassiek smooth r&b.

Troostliedje

Interessant trouwens hoe ‘My Favorite Things’ onlosmakelijk verbonden aan Kerst is geraakt. Ooit gezongen als een troostliedje tijdens een onweersbui in musical The Sound of Music (1959) leeft ‘My Favorite Things’ sindsdien in vele werelden: musical/film, jazz én Kerst. De winterse beelden van ‘snowflakes on my nose’ of ‘warm woolen mittens’ die Oscar Hammerstein II schreef, de warme melodieën in de simpele wals van Richard Rodgers in klassieke musical-harmonie, vaak ondersteund door zachte strijkers, en de radio die het steeds in december draaide, hebben dit liedje een nostalgische kerstkraker gemaakt. Juist warmte en geborgenheid door de simpele opsommingen van kleine, positieve details (‘raindrops on roses’).

Beroemd werd het liedje door de filmversie uit 1965 met Julie Andrews. Maar door saxofonist John Coltrane (1961) werd het een veel uitgevoerd jazzstandard. De versies van jazz Ella Fitzgerald, Sarah Vaughan, Nat King Cole en Tony Bennett: klassiek, onvergetelijk.

En nu zien we het liedje weer een opleving hebben. Soulzanger Eric Benét met zijn zwoele versie dus. De gelauwerde countryzangeres Trisha Yearwood stort zich op een mierzoete Disney-variant met magie-versterkende strijkers. Net als deze in het oog springende vertolkster overigens: de in eind jaren negentig doorgebroken popicoon Christina Aguilera zingt zich dit jaar totaal terug in de spotlight.

Burlesque kerstdiva

Zij verkoos haar uitvoering van ‘My Favorite Things’ als visitekaartje voor haar kerstconcertfilm Christmas in Paris. Tegen de achtergrond van de verlichte Eiffeltoren is ze, omgeven door met cadeautjes zwaaiende dansers, ballerina’s en een orkest in smoking, een burlesque kerstdiva met een nog altijd razend vaardige stem, wier leeftijd niet te raden valt.

https://www.youtube.com/watch?v=0dmxYMsQFyk&list=RD0dmxYMsQFyk&start_radio=1

Het is een zorgvuldig geglazuurd recept dat superdiva Mariah Carey al jaren hanteert: een herintroductie aan jong publiek via pompeuze Vegas‑kerstshows. Glitters, orkesten en belletjes doen hun werk in een routineus spektakel dat meer op decoratie steunt dan op vernieuwing. Die eens zo ongelofelijke ooit door 5 octaven glijdende stem zet de zangeres (inmiddels midden vijftig) nog maar spaarzaam in. Maar publiek slikt het allemaal als zoete koek.
En dat allemaal door dat liedje All I Want for Christmas Is You (1994) dat nu alweer weken op nummer-1 staat in Amerika. Met meer dan 2,37 miljard streams blijft Mariah Carey de ultieme kerstkoningin.

Mariah Carey.

Mariah Carey.

Foto Chris Pizzello/Invision/AP
De journalistieke principes van NRC
Lees het hele artikel