Zeehonden zwemmen wat af: vaak worden landsgrenzen doorkruist om aan voedsel te komen

Zeehonden houden zich niet aan landsgrenzen. Zo jagen ze vaak in de wateren van een ander land.

Een nieuw onderzoek onder leiding van de University of St Andrews laat op een kaart zien waar grijze en gewone zeehonden wonen en waar ze jagen. Hieruit blijkt dat veel zeehonden ver van huis hun voedsel verzamelen.

Zo laat hoofdonderzoeker Matt Carter aan Scientias weten: “in Nederlandse wateren is tijdens de zomer op elk moment ongeveer 15 procent van de grijze zeehonden afkomstig van rustplaatsen in het Verenigd Koninkrijk.” De onderzoekers maakten de meest complete verspreidingskaarten tot nu toe. Het onderzoek verscheen in het vakblad Journal of Applied Ecology.

Ver van huis

Zeehonden brengen een deel van hun tijd door op land. Dat zijn hun rustplaatsen, ook wel ‘haulouts’ genoemd. Maar om voedsel te zoeken gaan ze de zee op, soms ver weg. Om beter te begrijpen waar ze precies naartoe vertrekken werden zeehonden in wateren van zeven landen gevolgd: het Verenigd Koninkrijk, Ierland, Frankrijk, België, Nederland, Duitsland en Denemarken.

Voor het onderzoek kregen meer dan 840 zeehonden een GPS-zender mee. Zo konden onderzoekers zien waar ze heen zwemmen tijdens het zoeken naar eten. Die routegegevens zijn vervolgens gekoppeld aan tellingen van zeehonden die op land liggen. Op die manier konden de onderzoekers niet alleen zien waar de getagde dieren naartoe gingen, maar ook een schatting maken van hoeveel zeehonden er in totaal op zee zitten.

Internationale reizigers

Het resultaat is een set kaarten die voor beide zeehondsoorten laat zien waar de meeste dieren op zee zijn en uit welke landen ze (waarschijnlijk) komen. De belangrijkste conclusie is dat zeehonden tijdens het zoeken naar eten regelmatig internationale grenzen oversteken.

Die conclusie is belangrijk, omdat zeehonden beschermde dieren zijn in het VK en in de Europese Unie. Als er op zee iets groots gebeurt, zoals de bouw van een windpark, moeten ontwikkelaars eerst onderzoeken wat het effect kan zijn op beschermde gebieden en beschermde diersoorten. Bestaande verspreidingskaarten zijn echter vaak beperkt tot zeehonden in één land. Daardoor kun je dieren missen die in een ander land rusten, maar op zee in andere wateren eten zoeken.

Carter legt uit: “Stel dat je een windpark bouwt in Britse wateren in de Noordzee. Als je alleen kijkt naar dieren die in het Verenigd Koninkrijk op land rusten mis je ook zeehonden die in Nederland, Frankrijk of Duitsland op land liggen, maar in Britse wateren voedsel zoeken.”

Volgens Carter kan het negeren van die internationale bewegingspatronen grote gevolgen hebben. In sommige zeegebieden kan het aantal zeehonden dat wordt verwacht zelfs tot wel tien keer te laag worden ingeschat als je alleen naar één land kijkt.

Groot onderzoeksproject

Teamlid Debbie Russell benadrukt hoe groot het onderzoeksproject was. “Deze belangrijke kaarten gaan over meer dan een derde van alle grijze zeehonden ter wereld en de meerderheid van Europa’s gewone zeehonden,” zegt ze.

Volgens Russell was het project alleen mogelijk doordat veel internationale onderzoekers en organisaties meehielpen door gegevens te deelden en zeehonden te tellen langs meer dan 40.000 kilometer kustlijn.

Tijdens het onderzoek viel nog een andere vondst op: het team zag dat het gebruik van rustplaatsen door grijze zeehonden in de Waddenzee kan verschillen tussen het voorjaar en de zomer. Hoe dit wordt veroorzaakt is vooralsnog een mysterie. De kaarten zijn daarmee in ieder geval niet alleen handig voor aannemers, maar ook voor ecologen die beter willen begrijpen hoe zeehonden hun leefgebied gebruiken.

Het team heeft inmiddels al ideeën voor hun vervolgonderzoek. Zo willen ze de kaarten verder uitbreiden naar andere delen van de noordoostelijke Atlantische Oceaan. Hiervoor willen ze kijken naar de Baltische Zee, de Noorse kust, IJsland en ook de Faeröereilanden.

We schreven vaker over dit onderwerp, lees bijvoorbeeld ook Zeeolifantengeheugen: gigantische zeehonden herkennen de stem van hun aartsvijanden jaren later nog steeds en Grijze zeehonden blijken heel bijzondere moedermelk te produceren . Of lees dit artikel: Arctische zeehonden blijken superneus te hebben die efficiënter werkt dan moderne ventilatiesystemen .

Schrijf je in voor de nieuwsbrief!
Ook elke dag vers het laatste wetenschapsnieuws in je inbox? Of elke week?
Schrijf je hier in voor de nieuwsbrief!

Uitgelezen? Luister ook eens naar de Scientias Podcast: