Wiersma zet versoepeling mestregels niet door na kritiek

2 dagen geleden 4

Demissionair minister Femke Wiersma (Landbouw, BBB) laat haar plannen om de mestregels te versoepelen varen. Dat heeft ze vrijdag in de laatste ministerraad van het jaar toegezegd.

Hiermee geeft ze gehoor aan een motie die gisteren werd aangenomen door de Tweede Kamer, waarin de minister verzocht wordt „geen onomkeerbare stappen te zetten tot het aantreden van het nieuwe kabinet”. Het versoepelen van de regels zou vanwege Europese afspraken voor vier jaar gelden.

Wiersma wilde boeren toestaan om meer mest uit te rijden. Dat plan kon op veel kritiek rekenen, ook uit eigen gelederen. Zo kwam Wiersma recht tegenover minister van Infrastructuur en Waterstaat Robert Tieman (BBB) en staatssecretaris Thierry Aartsen (VVD) te staan. Zij zagen door de plannen van Wiersma de doelen voor lucht- en waterkwaliteit nog verder uit beeld raken.

Actieprogramma Nitraat

De versoepeling van de mestregels was deel van het nieuwe actieprogramma Nitraat. Elke vier jaar moeten EU-lidstaten zo’n actieprogramma naar Brussel sturen met daarin maatregelen voor het verhogen van hun waterkwaliteit. De deadline voor het inmiddels achtste actieprogramma staat op 1 januari.

Het uitrijden van te veel mest is in veel gebieden nadelig voor de kwaliteit van het oppervlaktewater, doordat mest nitraat en fosfaten bevat. Ambtenaren, waterschappen en drinkwaterbedrijven uitten daarom grote zorgen over de inhoud van het nieuwe actieprogramma.

Nu kunnen ze – voorlopig – opgelucht ademhalen. Wiersma geeft uitvoering aan de motie en laat het aan een volgend kabinet om, weliswaar ruim na de deadline van de Europese Commissie, een nieuw actieprogramma op te stellen. Dat geldt dan voor de komende vier jaar.

‘Is dat een nederlaag?’

”Er ligt een ontzettend goed plan en het is jammer dat dit om politieke redenen strandt”, stelde Wiersma vrijdag. Ze suggereert dat de formatie een rol speelt: „onze bondgenoten staan misschien al met een been in het volgende kabinet”.

Woensdagavond was het mestbeleid nog onderwerp van een spoeddebat. Dat vroeg een meerderheid van de Tweede Kamer aan vanwege ernstige zorgen over de milieugevolgen van Wiersma’s voorgestelde beleid.

Tijdens de ministerraad ging het ook over het versoepelen van de stikstofgrens per 1 januari 2026. Dat was de wens van Wiersma’s partij BBB. Die wilde de grenswaarde voor wanneer een stikstofvergunning nodig is flink ophogen: met een factor 100 tot 200. Dit plan zou waarschijnlijk leiden tot een grote toename in stikstofuitstoot, en het kabinet vreesde dat het bij een rechter geen stand zou houden.

Nu heeft Wiersma erkend dat januari „niet haalbaar” is. Ze hoopt dat er „zo snel mogelijk” een nieuwe datum is.