Oproep oud-ministers aan formerende partijen: tweestatenoplossing Israël niet meer heilig

2 dagen geleden 4

Het nieuwe kabinet moet zich niet langer uitsluitend richten op een tweestatenoplossing voor het Israëlisch-Palestijnse conflict. Die oproep doet een grote groep oud-ministers, diplomaten en ambtenaren in een brief aan informateur Rianne Letschert (D66). Onder de ondertekenaars bevinden zich onder meer oud-ministers van Buitenlandse Zaken Jozias van Aartsen (VVD) en Bernard Bot (CDA), voormalig minister van Ontwikkelingshulp Jan Pronk (PvdA) en voormalig minister van Defensie Joris Voorhoeve (VVD).

De ’tweestatenoplossing’ waarin naast de Joodse staat een onafhankelijke Palestijnse staat wordt gevormd uit de door Israël bezette Westelijke Jordaanoever en de Gazastrook, is sinds jaar en dag de hoeksteen van het Nederlandse Israël-beleid. Volgens de briefschrijvers is het echter tijd voor een beleid waarin „de mantra van een tweestatenoplossing niet bij voorbaat als onwrikbaar standpunt vastligt.” De auteurs doen geen concreet voorstel over wat dan wél de uitkomst zou kunnen zijn van een vredesregeling, zoals een eenheidsstaat waarin Joden en Palestijnen samenleven.

In de afgelopen jaren is het ‘vredesproces’ tussen Israëliërs en Palestijnen, dat het gevolg was van de Oslo-akkoorden in de jaren negentig, steeds verder vastgelopen. Zo bezetten Israëlische kolonisten steeds meer land op de Westelijke Jordaanoever, waardoor de vestiging van een Palestijnse staat de facto onmogelijk wordt. Eerder dit jaar besloot de regering-Netanyahu toestemming te geven voor de bouw van een nederzetting op een strategisch stuk land bij Oost-Jeruzalem, waardoor het noorden en het zuiden van de Westelijke Jordaanoever van elkaar worden gescheiden.

Krachteloze initiatieven

Het bouwbesluit voor de nederzetting en de nietsontziende bombardementen op Gaza waren reden voor toenmalig minister van Buitenlandse Zaken Caspar Veldkamp (NSC) om eerder dit jaar te pleiten voor strengere sancties tegen Israël. Toen coalitiepartijen VVD en BBB daar niet in mee wilden gaan, stapten Veldkamp en de andere NSC-bewindslieden uit het demissionaire kabinet-Schoof.

De opstelling van het kabinet-Schoof, zo schrijven de bewindslieden, was een „harde breuk met de Nederlandse ambitie om de internationale rechtsorde […] te bevorderen”. De briefschrijvers wijzen op het stopzetten van de financiering van VN-hulporganisatie UNRWA, de weigering van het kabinet VN-rapporteur Francesca Albanese te ontvangen en het doorprocederen tegen het exportverbod voor F-35 gevechtsvliegtuigen vanuit Nederland naar Israël. „Met uitzondering van enkele krachteloze initiatieven in EU-verband, ondernam Nederland niets om te voorkomen dat de Palestijnse toekomst werd vernietigd”, zo stelt de brief.

Volgens de briefschrijvers is het tijd dat het nieuwe kabinet de internationale rechtsorde weer als prioriteit stelt. „Een zwijgende voortzetting van het huidige beleid” (waarbij Israël steeds meer land opslokt) „staat daar haaks op, omdat het neerkomt op het faciliteren van Israëlische oorlogsmisdrijven jegens de Palestijnen.” Het kabinet zou moeten nadenken over ándere oplossingen voor het Israëlisch-Palestijnse conflict, aldus de auteurs.