Een simpel menu, opschaalbare gerechten en een goede playlist: tien tips voor een feestelijk én stressvrij diner

Perfect gedekte tafels, weelderige bloemstukken en indrukwekkende (soms ronduit intimiderende) gerechten: Martha Stewart, auteur en tv-persoonlijkheid, maakte van haar extravagante dinerfeesten een handelsmerk. Haar boek Entertaining (1982), dat vorige maand opnieuw werd uitgegeven, groeide in de jaren tachtig uit tot hét handboek voor ultiem gastvrouwschap. Het staat vol met menu’s die horen bij tot in detail geregisseerde etentjes. „I was the original tradwife [traditionele huisvrouw]”, grapt ze in een recent podcastinterview – een knipoog naar haar status als de oermoeder van de lifestyle influencer, ruim vóór het internettijdperk. 

Toch hebben veel chefs zich de afgelopen decennia juist afgezet tegen wat zij zien als Stewarts perfectionistische ethos. Zo pleit schrijver en kok Alison Roman in haar kookboek Nothing Fancy (2019) juist voor zo min mogelijk poespas. Roman heeft een hekel aan het woord entertainen, schrijft ze in het voorwoord: „Het klinkt alsof je een show opvoert.” En dat voelt onecht, vindt ze. 

Foto Getty Images

Ook kok Hader Serour van het Egyptische cateringbedrijf Sanaa’s Kitchen is van mening dat een diner geen voorstelling moet zijn. Sinds 2022 organiseert ze regelmatig pop-ups in Amsterdam. „Er brandt soms iets aan, mensen komen te laat en er gaat weleens een glas wijn om”, zegt ze. „Dat maakt niets uit. Een etentje draait niet om perfectie, maar om sociale verbondenheid.”

Uiteindelijk is dat volgens Serour een van de grootste geneugten van het leven: lekker eten delen met de mensen die je dierbaar zijn. Maar hoe creëer je een gezellige en ontspannen sfeer voor je gasten én voor jezelf? En welke gerechten lenen zich het beste voor een grote groep? Drie experts delen tips voor een feestelijk en stressvrij diner.

1Doe jezelf een plezier en begin op tijd

„Het organiseren van een diner begint met bedenken wie je écht wil zien, want uiteindelijk is dat het allerbelangrijkst”, zegt Raquel Palla Lorden, eigenaar van cateringbedrijf Sobremesa. „Vraag jezelf af: wie heb ik gemist? Wie woont ver weg en is toevallig in de stad? Wie is alleen tijdens de feestdagen? Een diner draait om met wie je aan tafel zit; het eten is slechts de drager.”

„Wanneer ik een diner organiseer, wil ik zelf ook tijd met mijn gasten kunnen doorbrengen”, zegt Palla Lorden. „Daarom start ik graag op tijd. Ben jij de host van een diner voor de feestdagen? Begin dan minstens een maand van tevoren met het verzamelen van menu-inspiratie. Vraag je gasten naar allergieën en dieetwensen, en blaas daarna het stof van je kookboeken. Op sociale media kun je aantrekkelijke gerechten van foodinfluencers en chefs opslaan in mapjes. En Pinterest is geweldig om ideeën op te doen voor tafeldecoratie.” 

Doe de boodschappen op tijd: „Spreid ze uit over de week vóór het etentje. Maak er een uitje van met vrienden en familie; haal op de ene dag die romige camembert bij de kaasboer en een goede primitivo bij de wijnwinkel, en koop op een andere middag de basisingrediënten in de supermarkt.” Wacht ook niet met koken tot het laatste moment, zegt Palla Lorden. „Wil je als dessert een sinaasappeltulband met rozemarijn maken? Bak die dan alvast de avond ervoor, zodat je er op de dag zelf geen omkijken meer naar hebt.” 

2Kies een simpel recept dat deel uitmaakt van je repertoire

„Veel mensen maken de fout een gerecht te kiezen dat ze nooit eerder hebben gemaakt”, zegt Palla Lorden. „Kun je goed een rollade maken? Voeg er dan wat rozemarijn en cranberrysaus aan toe en het wordt direct feestelijk. Als je geen signatuurgerecht [uniek gerecht van een specifieke chef-kok] hebt, kun je van tevoren oefenen met een recept voor een kleinere groep, zodat je er feeling bij krijgt. 

Onlangs maakte ik voor het eerst een vis in zoutkorst. Dan kijk ik altijd eerst op YouTube hoe anderen het bereiden. Zo weet je precies wat je kunt verwachten – van de structuur tot de kleur van de vis – en kun je het op de dag zelf met vertrouwen de oven in schuiven.

Ik kook het liefst simpel, vooral voor een grote groep. Een simpel recept kost niet te veel tijd, heeft geen lange ingrediëntenlijst en blijft dicht bij de essentie van het hoofdproduct. Een bloemkool bestrijk ik bijvoorbeeld het liefst alleen met een beetje olie en tijm voordat ik hem in de oven zet, in plaats van hem te pureren en er een krokantje bij te maken. Ingewikkelde bereidingen maken een gerecht niet automatisch feestelijk. Laat de geroosterde bloemkool, de wildstoof of de romige polenta gewoon voor zich spreken.”

Foto Georgina Abreu

3Maak gerechten die je kunt opschalen 

„Mijn dertigste verjaardag vierde ik met vijftien vrienden in een huis in Frankrijk,” zegt Palla Lorden. „We dineerden aan een lange tafel in de tuin, en het toetje – een gigantische gastronormbak [container uit de professionele horecakeuken] vol tiramisu – was de showstopper. Iedereen kon zelf opscheppen, wat het moment interactief en gezellig maakte.”

Voor etentjes kiest ze daarom graag voor gerechten die je makkelijk kunt opschalen: een bak chocolademousse, een taart, een grote pastei of een hele vis: gerechten die je in één keer kunt bereiden en aan tafel kunt aansnijden. „Wat ik nooit zou doen, is voor een grote groep biefstukken bakken. Dat is te bewerkelijk en stressvol. In een restaurant staan getrainde chefs met meerdere pannen en stations; thuis heb je die luxe simpelweg niet.”

Hader Serour bereidt ook het liefst één groot gerecht, zodat ze weinig werk heeft aan het opmaken van losse borden. „Hoe minder handelingen je op de avond zelf hoeft te doen, hoe meer je aanwezig kunt zijn voor je gasten.”

4Wees georganiseerd, zodat je gasten kunnen ontspannen

„Als jij georganiseerd bent vóórdat mensen er zijn, voelen zij zich ook meteen relaxed”, zegt Hader Serour. „Denk daarom vooraf na over praktische zaken: waar de jassen kunnen hangen, of het huis niet te warm is en of er voldoende toiletrollen klaar staan. Zet alvast kannen water en zout en peper op tafel, zodat gasten er niet om hoeven te vragen. En als je doggybags koopt, kunnen mensen makkelijk restjes meenemen.”

Raquel Palla Lorden houdt tijdens het koken overzicht door met duidelijke systemen te werken: „Ik gebruik bakjes en label ze – vooral voor sauzen of toppings die ik al kan voorbereiden. En ik deel mijn koelkast strategisch in: boven het voorgerecht, in het midden het hoofdgerecht en onder het nagerecht. Zo vind ik alles snel terug.” 

Om te voorkomen dat ze uren uitloopt, maakt ze to-do-lijstjes in haar telefoon of in Google Sheets: „Ik typ uit hoeveel bereidingstijd een gerecht heeft en hoe ik alles goed op elkaar kan laten aansluiten. En ik zet altijd timers op mijn telefoon, met daarbij in de notities de handeling die ik moet doen – zo voorkom ik aangebrande gerechten.”

5Je hoeft niet alles alleen te doen, geef taken uit handen

Een geslaagd diner hoeft geen eenmanszaak te zijn. Sergio Vyent, voormalig gastheer van tv-programma First Dates, benadrukt het belang van het betrekken van je gasten: „Als je mensen iets te doen geeft, bijvoorbeeld de tafel dekken of de muziek uitkiezen, leer je elkaar beter kennen en voelen gasten zich meteen betrokken. Hierdoor creëer je een gezellige sfeer.” 

Raquel Palla Lorden geeft ook graag taken uit handen, maar wel aan de juiste persoon. „Sommige vrienden zijn geen keukenhelden en laat ik liever geen toetje meenemen, maar zijn wel heel creatief. Aan hen vraag ik de tafel te dekken, de bloemen een plek te geven of menu’s te maken. Het vragen om hulp maakt een avond voor mij aanzienlijk minder stressvol.” 

6Verzin spellen om het ijs te breken

Raquel Palla Lorden speelt tijdens een diner graag spellen om een gesprek op gang te brengen. „Vorig jaar met Kerst sprak ik met mijn vrienden af dat iedereen een fles wijn moest meenemen die volgens hen bij iemand uit de groep past. Sommige vrienden hadden zelfs een eigen etiket gemaakt. Tijdens het diner raadden we voor wie elke fles was bedoeld. Bij vrienden of familie werken dit soort spellen goed, omdat je weet wat je ‘kunt maken’. 

Ken je het gezelschap minder goed, omdat je bijvoorbeeld een supperclub [huiskamerrestaurant] host? Dan kun je aan de gasten vragen van tevoren na te denken over een centrale vraag of een thema, om het ijs te breken.”

Lees ook

Koken voor onbekenden, bij je thuis. ‘De kracht van een supperclub zit in een zorgvuldig samengestelde groep’

7Bij het dekken van de tafel geldt: eenvoudig is stijlvol

Het dekken van de tafel is een kwestie van smaak, maar kok en cateraar Hader Serour geeft de voorkeur aan een eenvoudige aanpak. „Ik heb altijd bloemen op tafel, maar een paar kleine boeketjes is genoeg. Grote bossen zorgen ervoor dat je elkaar niet meer kunt zien, en dat wil je voorkomen. Het bestek, de glazen en schaaltjes hoeven niet precies bij elkaar te passen; juist een mix van servies maakt de tafel speels. Maar de borden houd ik altijd hetzelfde voor iedereen – zo oogt de tafel stijlvol zonder te druk te worden.”

Raquel Palla Lorden dekt haar tafel het liefst ook simpel: „Een mooi wit of geblokt linnen tafelkleed vormt een goede basis, bij voorkeur gestreken. Kringloopwinkels zijn ideaal voor vaasjes, kandelaars of servies. Ook verhuurbedrijven zijn een goede optie voor taart-etagères, kleurrijke borden en tinnen ijscoupes, zonder dat je direct een fortuin uitgeeft.”

8Blijf weg van snoeiharde techno en tl-licht

„Ik hou niet van fel, wit tl-licht in de eetkamer”, zegt Hader Serour. „Kaarsen geven warmte en creëren een intieme sfeer. Ik gebruik geen geurkaarsen, want als ik mijn falafel maak, wil ik dat de geur van het gerecht de gasten al laat watertanden.”

Raquel Palla Lorden benadrukt dat muziek eveneens een grote rol speelt bij het creëren van sfeer: „Ik zorg altijd dat de muziek al aanstaat wanneer de gasten binnenkomen. Tijdens Kerst begin ik met relaxte indiepop, en naarmate de avond vordert, gaan de kerst-bangers aan. Je kunt ook een gezamenlijke playlist maken en je vrienden nummers laten toevoegen, zodat iedereen kan bijdragen. Het belangrijkste is dat de muziek ontspannen is en het gesprek niet overstemt. Geen snoeiharde techno dus.”

Foto Georgina Abreu

9Gastvrijheid zit in aandacht

Serour: „Een goede gastvrouw of gastheer zorgt ervoor dat gasten zich welkom en ontspannen voelen. Het ritueel van het diner is daarbij allesbepalend: gasten begroeten, jassen aannemen, een drankje aanbieden, borden doorgeven, wijn inschenken en het dessert opscheppen. Die handelingen zorgen voor een gevoel van verbinding.”

Daarbij is het belangrijk om aan te voelen wat mensen nodig hebben, nog vóór ze het zelf vragen, zegt Sergio Vyent. „Dat doe je door te letten op lichaamstaal: luister naar het tempo van het gesprek en pik kleine signalen op – een leeg glas, een zoekende blik, iemand die even afhaakt. Soms is dat het moment om iets aan te bieden, en soms juist om een stap terug te doen. Een goede host kan ook stilte toelaten en mensen hun eigen gang laten gaan.”

10Er is altijd nog Thuisbezorgd

Sergio Vyent: „En als de kalkoen dan toch zwartgeblakerd uit de oven verschijnt, de soep iets te royaal is gezouten en de tulband zoveel suiker bevat dat je het niet durft te serveren, weet dan dat je altijd nog pizza kunt bestellen.”

Lees ook

Kerstdiner voor iedereen – van vleeseter tot vegetariër en van glutenmijder tot liflafjeshater