De supergriep is voorlopig vals alarm

De angst dat Nederland binnenkort te maken krijgt met een ‘superflu’, een griepgolf die de samenleving platlegt, wordt vooralsnog niet gevoed door wetenschap. Er zijn geen aanwijzingen dat er een bijzondere griepvariant in het spel is die het griepvaccin onwerkzaam maakt of die mensen extra ziek maakt.

De term ‘superflu’ is komen overwaaien uit het Verenigd Koninkrijk, waar op dit moment een sterke stijging van het aantal griepgevallen plaatsvindt, met duizenden ziekenhuisopnames tot gevolg (gemiddeld 2.660 patiënten per dag). De griepgolf komt relatief vroeg en valt ongelukkig samen met een groot aantal besmettingen met het RS-virus en een staking van jonge artsen in de Britse ziekenhuizen. Daardoor dreigt de Britse zorg overspoeld te raken. Het leidde er al toe dat artsen van de National Health Service kwetsbare mensen opriepen mondkapjes te dragen in drukbezochte publieke ruimtes en sommige scholen gingen dicht vanwege het hoge aantal besmettingen.

Maar pas op met vals alarm slaan door meteen ‘superflu’ te roepen, waarschuwt hoogleraar mondiale volksgezondheid Devi Shridar van de universiteit van Edinburgh in The Guardian. Inderdaad is de seizoensgriep dit jaar niet veel bijzonders. Behalve de H1N1-variant van het griepvirus is deze winter ook een H3N5-variant in opkomst. Beide virusstammen zitten in het griepvaccin, plus nog een derde. De H3N2 die nu rondgaat heeft echter enkele genetische veranderingen ten opzichte van de variant in het vaccin en wordt daarom aangeduid met subclade K. Volgens de Britse gezondheidsautoriteiten verloopt een infectie bij ouderen met een H3N2-stam ernstiger dan met een H1N1-stam.

Desondanks beschermt het griepvaccin nog steeds goed tegen ernstige ziekte. De griepprik van 2025-26 biedt de gebruikelijke bescherming, stelt de UK Health Security Agency: het vaccin is ongeveer 72 tot 75 procent effectief tegen ziekenhuisopnames bij kinderen en adolescenten, en 32 tot 39 procent effectief bij volwassenen. Hoewel het vaccin niet helemaal kan voorkomen dat iemand vatbaar is voor griep, beperkt het wel het risico op ernstige ziekte.

In Nederland ziet het Nationaal Influenza Centrum nog geen zorgwekkende signalen, terwijl ook hier het aantal infecties met H3N2 stijgt. Volgens de laatste cijfers van de peilstations is het aantal mensen dat zich bij de huisarts meldt met griepachtige klachten in de laatste weken gestegen van 26 naar 40 op de honderdduizend. Dat is nog ver onder het niveau van een epidemie. Officieel is er volgens de richtlijnen van onderzoeksinstituut Nivel pas sprake van een griepepidemie als het aantal griepinfecties twee weken achter elkaar tot boven de 46 op de honderdduizend zit. „Dat gaan we zeker niet meer halen voor de Kerst”, zegt een woordvoerder van het RIVM.